Auteur: Maurice Knegtel

Een voordracht gegeven tijdens de stille zen zondag op 18 december 2016 in Lazuli te Utrecht, door Maurice Knegtel Sensei, naar aanleiding van het gedicht van T.S. Eliot, Journey of the Magi, en opgetekend door Eerwaarde Ben Claessens. T.S. Eliot, Journey of the Magi / vertaling: Bert Voeten ‘Een barre tocht was het wel, Net…

Wanneer we wakker worden uit al onze tot werkelijkheid verheven vormen van onderscheid (binnen – buiten, bestaan – niet-bestaan, werkelijk – fictief, waar – onwaar) en terugkeren tot wat we aan den lijve ervaren, zonder dat we hier iets mee doen, dan realiseren we ons, precies zoals de Boeddha Shakyamuni in de eerste wake van…

Als ik zit op een kussen of op een stoel, als ik op het perron op mijn trein sta te wachten, of ik wandel met uitgespannen gedachten door een park of een bos en ik keer moeiteloos terug tot wat ik zie en wat ik hoor en blijf heel dicht bij wat zich aandient in…

Zoals ik eerder heb opgemerkt, kunnen we Dogens ‘Tijdelijkheid zijn’ lezen in het licht van de eerste grote realisatie van de historische Boeddha Shakyamuni. Volgens de Majjhima Nikaya I. 247 ervaarde Gautama Siddhartha in de eerste wake van de nacht, tussen negen ’s avonds en twaalf uur ’s nachts, diepgaand: ‘Dit, mijn concrete leven, is…

‘Tijdelijkheid zijn heeft de kwaliteit van passeren (Jap. kyoryaku, vloeien, stromen, passeren)’, schrijft Dogen. ‘Het zogenaamde vandaag vloeit in morgen, vandaag vloeit in gisteren, gisteren vloeit in vandaag. En vandaag vloeit in vandaag, morgen vloeit in morgen.’ Ga maar eens voor een minuut of tien zitten op een stoel en check jezelf. Als we uit…

‘Denk niet dat tijd alleen maar vervliegt’, schrijft Dogen Zenji. ‘Zie het vervliegen niet als de enige functie van tijd. Als tijd alleen maar vervliegt, dan zou je gescheiden zijn van tijd. De reden waarom je tijdelijkheid zijn niet helder ziet, ligt in jouw vooronderstelling dat tijd alleen maar voorbij vliegt.’ De tijd vliegt. Tijd…

Gewoonlijk, schrijft Dogen, zien we tijdelijkheid zijn aldus: ‘Voor een tijd was ik de drie hoofden en acht armen van een asura. Voor een tijd was ik het lichaam van een Ontwaakte. Al bestaan de bergen en rivieren nog steeds, ik ben ze lang geleden gepasseerd en verblijf nu in een juwelen paleis en een…

Hoe we ons leven en de werkelijkheid waarin ons leven zich afspeelt zien, is afhankelijk van wat we ons daarbij voorstellen. In eerste instantie zien we wat we denken te zien, wat we in ons hoofd met de werkelijkheid doen. ‘Omdat de tekenen van tijds komen en gaan vanzelfsprekend zijn, twijfelen mensen daar niet aan.’…

De eerste paragraaf van Dogens ‘Tijdelijkheid zijn’ vat de koe meteen bij de horens. Hij begint met een citaat waarvan de directe bron niet is te vinden, maar dat de woorden van de Chinese meester Yaoshan Weiyan reminisceert: ‘Voor een tijd staan op de top van de hoogste piek. Voor een tijd voortgaan over de…

Zen Meester Dogens onbetwiste meesterwerk uit 1240 over zijn (Jap. u) en tijd (Jap. ji) reflecteert onophoudelijk op de vraag: als je gewoonweg kijkt, wat zie je dan en als je gewoonweg luistert, wat hoor je dan? De reflectie op deze vraag schrijft Dogen Zenji uit in Uji, in een soort van ecriture automatique, een…